Lịch Sử Biệt Thự Pháp Cổ Hà Nội
Qui hoạch đô thị và qui hoạch kiến trúc Hà Nội từ thời Pháp thuộc đến nay vẫn là một di sản lịch. Những công trình Pháp cổ này tạo nên hồn cốt của phố phường khi ai đó nhắc đến Hà Nội. Về công trình Pháp cổ lớn có thể kể đến như Phủ chủ tịch, Nhà hát lớn Hà Nội, Khách sạn Metropole, Tòa nhà Bác Cổ… Ngoài các công trình lớn kể trên thì biệt thự Pháp cổ Hà Nội cũng được xem là một di sản mang dấu ấn lịch sử, văn hóa của một Hà Nội xưa kết nối đến hiện tại.
Phố Tràng Thi giao với Bờ hồ, Hàng Khay, Bà Triệu một công trình của người Pháp tại Hà Nội
Lịch sử hình thành biệt thự Pháp cổ Hà Nội
Khi người Pháp đô hộ Đông Dương thì Hà Nội được xem là thủ phủ của toàn cõi Đông Dương lúc bấy giờ về Chính trị, Văn hóa, Kinh tế. Do nhu cầu sinh sống của các gia đình những người Pháp khi sang Việt Nam làm việc từ khoảng đầu thế kỷ 20. Những ngôi biệt thự dần được qui hoạch và xây dựng cho tầng lớp cai trị, sỹ quan, doanh nhân người Pháp sống và làm việc tại Hà Nội.
Khu vực xây dựng biệt thự Pháp thường nằm ở các quận Hoàn Kiếm, và Ba Đình ngay nay. Có thể kể đến một số tuyến phố như Phan Đình Phùng, Hoàng Diệu, Trần Phú, Trần Hưng Đạo, Lý Thường Kiệt… Biệt thự này theo thời gian cũng được chuyển đổi hoặc bán lại cho các gia đình người Pháp di cư sang Việt Nam làm ăn hoặc các gia đình giàu có người Hoa, người Việt.
Cho đến ngày nay thì Biệt thự Pháp cổ được sở hữu bởi cả nhà nước và tư nhân. Các biệt thự Pháp cổ sở hữu bởi nhà nước giờ thường sử dụng làm nhà ở cho các quan chức ngoại giao nước ngoài hoặc cán bộ cấp cao của chính phủ. Biệt thự Pháp cổ sở hữu bởi tư nhân sử dụng với hai mục đích một là để ở hoặc phục vụ cho mục đích thương mại.
Kiến trúc của Biệt thự Pháp cổ
Biệt thự Pháp cổ Hà Nội có kiến trúc khá đa dạng. Có thể phân chia theo kiểu liệt kê như sau:
Kiến trúc tân cổ điển
- Kiến trúc tân cổ điển duy lý
- Kiến trúc tân cổ điển thuần khiết
- Kiến trúc tân cổ điển đế chế
Kiến trúc địa phương Pháp
- Kiến trúc biệt thự miền Bắc nước Pháp
- Kiến trúc biệt thự miền Trung nước Pháp
- Kiến trúc biệt thự miền Nam nước Pháp
Kiến trúc Art Deco
Thay vì trang trí cầu kỳ, phong cách Art Deco tập trung vào công năng và chức năng sử dụng. Các hình khối như chữ nhật, hình vuông, hình tròn được áp dụng phổ biến để tạo lên kết cấu và trang trí cho công trình.
Kiến trúc lai Pháp – Đông Dương
Đặc trưng của trường phái kiến trúc Pháp – Đông Dương là hệ mái uốn cong kết hợp với đầu đao lợp ngói cùng với các họa tiết đặc trưng bản xứ.
Kiến trúc lai Pháp – Hoa
Đặc trưng của trường phái kiến trúc Pháp – Hoa là các họa tiết trang trí đặc trưng kiến trúc cổ Trung Quốc như mái ngói ống, hoặc ngói ống có tráng men, bốn góc mái được uốn cong, đỡ bằng nhiều lớp. Tường cũng được trang trí với nhiều hoa văn họa tiết của người Hoa, cửa vào hoặc một số điểm nhấn trang trí hình bán nguyệt.
Giá trị biệt thự Pháp cổ ngày nay
Biệt thự Pháp cổ ngày nay được xem là một tài sản được nhiều nhà đầu tư, doanh nhân giàu có săn lùng sở hữu. Ngoài giá trị về lịch sử, văn hóa, kiến trúc thì biệt thự Pháp cổ thường có vị trí đắc địa, mặt tiền lớn tọa lạc trên các con phố lớn của Hà Nội. Nên ngoài giá trị sử dụng là nhà ở, biệt thự Pháp cổ còn có giá trị thương mại rất cao. Biệt thự Pháp cổ tại những vị trí đắc địa thường được sử dụng làm nhà hàng cao cấp, trụ sở làm việc, trung tâm giới thiệu và bán các sản phẩm xa xỉ…
- Giá trị lịch sử
- Giá trị văn hóa
- Giá trị thương mại